Pomieszczenia piwnicy coraz częściej zmieniają swoje przeznaczenie. W przypadku istniejących budynków oznacza to zazwyczaj również zmianę standardu. Aby spełnić stawiane im wymagania, muszą one być w prawidłowy sposób zabezpieczone przed wodą i wilgocią pochodzącą z gruntu.
Do wykonania prawidłowego zabezpieczenia przed wodą i wilgocią niezbędne są prawidłowa ocena sytuacji, projekt naprawy, wysoka jakość prowadzonych prac i wreszcie sprawdzone i niezawodne materiały uszczelniające.
Woda (w różnych postaciach) jest przyczyną prawie wszystkich rodzajów szkód budowlanych. Szeroko rozumiana trwałość budynku w sposób oczywisty uzależniona jest od tego, jak dobrze został on zabezpieczony przed destrukcyjnym działaniem wody. Dotyczy to całego budynku, zarówno dachu jak elewacji, ale w sposób szczególny tych jego elementów, które stykają się z gruntem. Podwyższone zawilgocenie elementów tzw. przyziemnej części budynku w dłuższej perspektywie prowadzi do poważnych uszkodzeń, przy czym destrukcji ulega nie tylko sama substancja budowlana. Zawilgocone budynki to doskonałe środowisko do rozwoju szkodliwych dla zdrowia grzybów i innych mikroorganizmów. W związku z powyższym jednym z podstawowych warunków trwałego zachowania nienaruszonej struktury obiektu budowlanego są suche i szczelne ściany.
Skuteczność i trwałość systemów hydroizolacji budowli w znacznej mierze uzależniona jest od profesjonalnego zaprojektowania i wykonania. Wymagania stawiane budynkom pod kątem ochrony przed zawilgoceniem i korozją biologiczną określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690 z późn. zm.). Ponieważ jednak rozporządzenie nie uwzględnia wszystkich zagadnień związanych z hydroizolacją budowli, projektanci i wykonawczy powinni opierać się na zasadach aktualnej wiedzy technicznej, które zostały zebrane i opisane m.in. w aktach normatywnych i wytycznych branżowych (publikowanych zarówno w kraju, jak i poza jego granicami) takich jak:
- Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych Instytutu Techniki Budowlanej,
- Niemiecka norma DIN 18533 Uszczelnienia stykających się z gruntem elementów budowli, uszczelnienia w i pod ścianami,
- Opublikowane przez zrzeszenie producentów chemii budowlanej Deutsche Bauchemie Wytyczne planowania i wykonywania hydroizolacji z modyfikowanych tworzywami sztucznymi grubowarstwowych mas bitumicznych (PMBC),
- Wytyczne planowania i wykonywania hydroizolacji z elastycznych polimerowych powłok gru-bowarstwowa (FPD).
Wymienione powyżej dokumenty odnoszą się w głównej mierze do uszczelniania budynków nowo wznoszonych, choć znaczna część opisanych metod może być z powodzeniem stosowana w przypadku wykonywania hydroizolacji wtórnych. Prawdopodobnie najbogatszym źródłem wiedzy z zakresu uszczelniania istniejących budynków jest opublikowana przez WTA – czyli Naukowo-Techniczne Stowarzyszenie na rzecz Konserwacji Budynków oraz Ochrony Zabytków (niem. Wis-senschaftlich-Technische Arbeitsgemeinschaft für Bauwerkserhaltung und Denkmalpflege) – instrukcja nr 4-6-14/D: Wtórne hydroizolacje przyziemnych części budynków, opisująca proces renowacji budynku od przeglądu jego stanu (diagnostyki) przez planowanie, aż po wykonanie hydroizolacji budynku.
Inne wytyczne WTA dotyczące hydroizolacji piwnic:
2-9-20/D – Systemy tynków renowacyjnych
4-5-99/D – Diagnostyka konstrukcji murowych
4-9-19/D – Hydroizolacja wtórna oraz naprawa strefy cokołowej budynków i budowli
4-10-15/D – Iniekcja przeciw kapilarnemu podciąganiu wilgoci, przy zastosowaniu certyfikowanych środków iniekcyjnych
Uszczelnienie istniejących budynków od wewnątrz
W przypadku gdy uszczelnienie od zewnątrz jest technicznie lub ekonomicznie niewskazane, wtórną hydroizolację pionową należy wykonać od wewnątrz. Przyczyną takiego stanu mogą być na przykład zabudowa szeregowa lub bliźniacza, duże zagęszczenia przewodów instalacyjnych w bezpośrednim sąsiedztwie budynku czy też ryzyko osłabienia stabilności konstrukcji budynku w przypadku odsłonięcia ścian fundamentowych. I choć w przypadku uszczelnienia od wewnątrz mury przyziemia pozostają trwale wilgotne, dziesięciolecia doświadczeń pokazały, że sprawdzone systemy hydroizolacji wewnętrznej pozwalają zapewnić najwyższy poziom bezpieczeństwa.
Znaczenie poszczególnych elementów:
- Przygotowanie podłoża
- Gruntowanie: Kiesol (1:1 z wodą)
- Mostek szczepny: WP Sulfatex
- Wyrównanie podłoża: WP DS Levell
- Faseta uszczelniająca: WP DS Levell
- Pierwsza warstwa hydroizolacji: MB 2K
- Druga warstwa hydroizolacji: MB 2K
- Klejenie płyt renowacji antypleśniowej: PP Fix + Power Protect [eco]
- Pierwsza warstwa szpachlówki: PP Fill
- Siatka zbrojąca: Tex 4/100
- Druga warstwa szpachlówki: PP Fill
Klasyczne (opisane w instrukcji WTA) uszczelnienia od wewnątrz wykonuje się z przy zastosowaniu sztywnych zapraw: mineralnych szlamów lub tynków uszczelniających. W takim przypadku nie można jednak trwale uszczelnić rys dynamicznych, jak również nie można uzyskać bariery nieprzepuszczalnej dla radonu*. Z tego powodu do pomieszczeń piwnicznych przeznaczonych do eksploatacji w wysokim standardzie firma Remmers poleca technicznie inteligentne połączenie sprawdzonej, mostkującej rysy oraz nieprzepuszczającej radonu masy hybrydowej oraz wyróżnionego nagrodą Blue Angel ekologicznego i ekonomicznego systemu renowacji i termoizolacji. Montaż systemu jest niezwykle prosty. Na uszczelnienie wewnętrzne z certyfikatem WTA (potwierdzającym odporność na negatywne ciśnienie do 0,75 bara, czyli 7,5 m słupa wody) metodą całopowierzchniową przyklejane są przyjazne dla środowiska, składające się głównie z termoizolacyjnego, mineralnego perlitu oraz celulozy z odzysku płyty renowacji anypleśniowej, które należy jedynie przeszpachlować powierzchniowo.
Do niniejszego artykułu dołączamy przykładowy kosztorys wykonania takiej hydroizolacji w formacie ath wykonany na przykładowych obmiarach. Aby skorzystać z kosztorysu należy pobrać plik korzystając z linku poniżej i rozpakować go. Następnie można go wczytać w programie kosztorysowym obsługującym format ATH (dowolny program Norma).
*Radon – naturalny gaz radioaktywny
Radon (222Rn) to gaz szlachetny, odkryty przez Friedricha Dorna w roku 1900. Ten naturalnie występujący w przyrodzie pierwiastek jest cięższy od powietrza, niewidoczny, nie posiadający zapachu ani smaku, jest jednocześnie jedynym gazem o właściwościach promieniotwórczych. Według Światowej Organizacji Zdrowia radon to główny, obok dymu tytoniowego czynnik rakotwórczy, a narażenie na radon w budynkach odpowiada ok. 1/3 łącznej dawki promieniowania jonizującego i około połowę dawki pochodzącej ze źródeł naturalnych.
Dyrektywa Rady UE 2013/59/EURATOM z 5 grudnia 2013 roku (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 13/1 z 17.01.2014) określa podstawowe normy bezpieczeństwa, niezbędne w celu ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z narażenia na działanie promieniowania jonizującego, w tym także na radon. Zalecenia Dyrektywy zostały wprowadzone do prawa krajowego w nowelizacji ustawy Prawo atomowe, której tekst jednolity został ogłoszony w dniu 20 września 2019 roku (Dz. U. 2019, poz. 1792). W ustawie określony został m.in. poziom odniesienia dla średniorocznego stężenia promieniotwórczego radonu w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi i wynosi on 300 Bq/m³ (bekereli na metr sześcienny).